Aleksandr Dümanın “Qafqaz” əsəri Qafqazın tarixi, coğrafiyası, onun qoynunu özünə məskən seçən çoxsaylı xalqların adət-ənənələri, mübarizəsi haqqında bədii-tarixi ensiklopediyadır.
Əfsanəyə görə, “bəşəriyyətin beşiyi” adlandırılan Qafqazı Avropaya tanıtmaq məqsədilə onu qarış-qarış gəzən yazıçı Bakıda, Şamaxıda, Şəkidə olmuş və əsərin böyük hissəsini Azərbaycana həsr etmişdir.
